Tổng hợp thơ và các tác phẩm tiêu biểu của Giang Nam

Tuyển tập thơ Giang Nam là di sản văn học đồ sộ và đa dạng. Các tác phẩm của ông gắn liền với thời kỳ kháng chiến chống Mĩ và là biểu tượng cho tinh thần bất khuất của quân dân Việt Nam. Hãy cùng Văn Học Việt Nam khám phá những tác phẩm tiêu biểu của “Nhà thơ của kháng chiến” ngay sau đây.

Tuyển tập tác phẩm tiêu biểu của Giang Nam

Các tác phẩm tiêu biểu của Giang Nam gồm:

Bạn đang xem: Tổng hợp thơ và các tác phẩm tiêu biểu của Giang Nam

Thơ

• Tập thơ: Tháng Tám ngày mai – 1962.
• Quê hương – 1962.
• Trường ca Người anh hùng Đồng Tháp – 1969.
• Vầng sáng phía chân trời – 1978,
• Hạnh phúc từ nay – 1978.
• Thành phố chưa dừng chân – 1985.
• Trường ca Ánh chớp đêm giao thừa – 1998.
• Mầu nhiệm – 1999.
• Trường ca Sông Dinh mùa trăng khuyết – 2002
• Lắng nghe thời gian – 2008.
• Trường ca Người đi mở đất.

Văn xuôi

• Truyện ngắn: Vở kịch cô giáo – 1962.
• Truyện kí Người giồng tre – 1969.
• Truyện kí Trên tuyến lửa 1984.
• Truyện kí Rút từ sổ tay chiến tranh – 1987.
• Hồi kí Tôi đã học văn theo kiểu của mình – 1995.
• Hồi ký Sống và viết ở chiến trường – 2004.

Giang Nam (1929 – 2023), là nhà thơ nổi tiếng trong thời kỳ kháng chống Mĩ. Tên tuổi ông gắn liền với những bài thơ thể hiện lòng yêu nước và khát vọng hòa bình.

Những bài thơ của Giang Nam phản ánh hiện thực khốc liệt của chiến tranh, cũng như những suy tư sâu sức về cuộc sống, con người. Quê hương là bài thơ nổi tiếng nhất được ông viết trong thời ký kháng chiến. Bài thơ nói về tình yêu quê hương cùng nỗi nhớ nhà tha thiết của người lính xa quê.

Ngoài ra, ông còn sáng tác thêm một số tác phẩm văn xuôi như truyện và ký.

Giang Nam là tác giả của bài thơ nào?

Xem thêm : Tuyển tập các tác phẩm thơ tiêu biểu của Tú Xương

Những bài thơ hay của Giang Nam bao gồm:

1/ Quê hương

Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường
Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ:
“Ai bảo chăn trâu là khổ?”
Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao
Những ngày trốn học
Đuổi bướm cầu ao
Mẹ bắt được…
Chưa đánh roi nào đã khóc!
Có cô bé nhà bên
Nhìn tôi cười khúc khích…

***

Cách mạng bùng lên
Rồi kháng chiến trường kỳ
Quê tôi đầy bóng giặc
Từ biệt mẹ tôi đi
Cô bé nhà bên – (có ai ngờ!)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi!)
Giữa cuộc hành quân không nói được một lời
Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nhìn lại…
Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi…

***

Hoà bình tôi trở về đây
Với mái trường xưa, bãi mía, luống cày
Lại gặp em
Thẹn thùng nép sau cánh cửa…
Vẫn khúc khích cười khi tôi hỏi nhỏ
– Chuyện chồng con (khó nói lắm anh ơi!)
Tôi nắm bàn tay nhỏ nhắn ngậm ngùi
Em vẫn để yên trong tay tôi nóng bỏng…

Hôm nay nhận được tin em
Không tin được dù đó là sự thật
Giặc bắn em rồi quăng mất xác
Chỉ vì em là du kích, em ơi!
Đau xé lòng anh, chết nửa con người!

Xưa yêu quê hương vì có chim có bướm
Có những ngày trốn học bị đòn, roi…
Nay yêu quê hương vì trong từng nắm đất
Có một phần xương thịt của em tôi.

2/ Nghe em vào đại học

Nghe em vào đại học
Nửa tin nửa ngờ, tên lại trùng tên…
Hôm nay nhận được thư em
Nét chữ nghiêng nghiêng cười trên giấy trắng
Anh ngồi đây thấy trời hửng nắng
Trên Hồ Gươm và trên mái đầu em
Ngọt gió quê hương, sông rạch dịu hiền…
Miền Nam, em ơi còn nhớ
Kháng chiến năm nào gian khổ
Đồn giặc bủa vây, thôn xóm điêu tàn
Trường, giặc đốt rồi, còn lại ánh trăng
Giữa hai trận càn, anh dạy em học chữ
Mẩu than đen vẽ lên tường gạch đỏ
Những lá cờ sao bên những vòng tròn
Đầu nghiêng nghiêng theo nét chữ run run…
Có những buổi học em học bài không thuộc
Anh không mắng nhưng em buồn em khóc!
Thương em, anh cố dỗ dành:
“Ráng học sau này cho được bằng anh
Để chép bài ca, đọc thông tin tức!”
Ôi! mơ ước tầm thường, đơn giản nhất
Sao ngày xưa vẫn quá lớn, em ơi!

“Bài ca” hôm nay em chép được rồi
Không phải bài “Đoàn quân đi…” thuở trước
Anh chưa bước chân vào trường đại học
Chưa lên giảng đường, chưa mặc áo sinh viên
Chưa biết vì sao ngày tối tiếp liền
Chưa biết quê ta nơi nào nhiều quặng…
Giặc dành cho ta nhà tù, bom đạn
Bảy năm rồi trong máu lửa đấu tranh
Thầy giáo dạy em năm trước học vần
Vẫn chưa vượt quá chương trình cấp một!
Vẫn chật vật với những bài số học!
Thư viết cho em phải xóa sửa mấy lần!
Anh không buồn vì anh biết em anh
Đang ngồi thay anh dưới mái trường đại học

Mai ngày nước nhà thống nhất
Em lại về dạy chữ cho anh
Không phải bằng than vẽ, gạch thềm đình!
Không phải phập phồng giữa vòng đai giặc…
Em sẽ bảo anh: “Cố lên, gắng học!…”
Anh sẽ mỉm cười nhớ những đêm trăng…
Chế độ cho em đôi cánh chim bằng
Và vinh dự được làm người đi trước!

Anh sẽ để riêng một đêm thức suốt
Kể em nghe chuyện chiến đấu miền Nam…
Câu chuyện mở đầu: “Thuở ấy, ở quê hương
Anh chỉ học có một trường: Cách mạng…”

3/ Tiếng nói Việt Nam

Lời Tổ quốc êm êm như tiếng má
Bên vành nôi ru giấc ngủ con thơ
Tôi nghe giọng miền Nam thương mến lạ
Tha thiết như quen thuộc tự bao giờ!

“Đây tiếng nói Việt Nam! Đây Hà Nội”
Xa muôn trùng vẫn thầm thĩ bên tai!
Rút lại cách ngăn, đẩy lùi bóng tối
Thắp niềm tin cháy sáng giữa tim người

Như vú mẹ không cạn nguồn sữa quý
Như dòng sông vô tận chẳng ngừng trôi
Gói trọn tâm tình trên đôi cánh nhẹ
Làn sóng đi mang nắng khắp phương trời!

Từng đoạn, từng lời, từng câu, từng chữ
Từng tiếng đọc sai, từng lỗi nhỏ thông thường
Sao vẫn ấm, ngọt ngào như hơi thở
Đẹp như lòng chung thuỷ của người thương!

Tiếng chị phát thanh viên dịu dàng, trong sáng
Báo tin mừng: một nhà máy lắp xong
Tôi tưởng thấy ngày mai vui chiến thắng
Ống khói hoà bình vươn trên nước Cửu Long!

Ôi! những buổi quân thù về càn quét
Quê hương ta – Chị đang nói bỗng dừng
Chị đã đọc bản tin nhoà trong nước mắt
Hàng triệu người nghe chị cũng rưng rưng…

Xe tăng Mỹ nghiến trên đường phố
Và những lời ca cuồng loạn dâm ô
Không ngăn được – bàn tay nào ngăn nổi
Tiếng nói Đảng ta, tiếng nói của Bác Hồ!

Khúc hát Điện Biên vẫn ấm từng khe cửa
Phá vành đai, xuyên giới tuyến, tháp canh!
Sài Gòn thức đêm đêm theo Hà Nội
Nghe tin thủ đô đập giữa tim mình!

4/ Lá thư thành phố

Ôi! dòng chữ tím nghiêng nghiêng nét
Mảnh giấy vàng hoe chẳng kẻ dòng
Anh nghe hơi ấm bàn tay nhỏ
Trên phong bì đậm dấu quê hương…

Thư em đến giữa mùa mưa gió
Hé một trời xuân nắng hửng lên
Mưa vẫn rơi nhiều trên đất đỏ
Quê nhà em ở, nhớ mông mênh!

“Con vẫn ăn chơi, em vẫn khỏe
Anh yên lòng nhé, chốn rừng xanh!
Dây bầu sai trái sau nhà đó
Vẫn đợi anh về hái nấu canh

Con nhớ anh thường đêm biếng ngủ
Nó khóc làm em cũng sụt sùi
Anh nhớ gởi về manh áo cũ
Ủ con, cho mẹ ấm nhờ hơi

Em vẫn ngày ngày đi gánh mướn
Thương em các chị giữ dùm con
Bạn không ruột thịt mà yêu mến!
Em biết vì sao… Anh biết không?

Nhà ta mấy bận mưa hư nát
Mái lá tơi bời, lạnh gối chăn!
Em không buồn lắm vì em biết
Anh khổ nơi xa gấp mấy lần!

Cao su! Rừng núi sương rưng lệ
Trời! Những đêm dài lạnh cắn răng!
Em thương anh khổ vì con, vợ
Đem giọt mồ hôi, đổi miếng ăn!

Em biết giờ đây bên gốc mủ
Anh khơi dòng nhựa để ngày mai
Nhựa chảy, anh không ngừng chiến đấu
Bên anh đồng chí biết bao người…”

***

Anh gục đầu trên dòng chữ nhỏ
Mà lòng thổn thức suốt canh thâu
Tưởng thấy bóng em sau cánh liếp
Đêm đêm nghe gió rít qua đầu!

Nửa căn nhà trống, vài phiên chợ
Đôi cánh tay gầy, một mụn con
Mưa nắng đã phai màu áo cưới
Giấc mơ còn lại: một lưng cơm!

Vì ai em khổ, con ta khổ
Đây đó tuy gần vẫn quá xa!
Mủ cao su chảy đông thành máu
Tức nước, ngày mai phải vỡ bờ!

Em thấy không em trời hửng sáng
Đêm dài nô lệ sẽ đi qua!
Em ơi anh gởi niềm tin tưởng:
Có toàn dân tộc đứng bên ta

5/ Trước tờ giấy trắng

Chị ngồi trước tờ giấy trắng
Hàng giờ không viết một câu
Bóng cây ngắn dần theo nắng
Đàn trâu chậm chạp qua cầu

Mái tôn nóng bừng ngột ngạt
Trán con lấm tấm mồ hôi
Cổng đồn mấy thằng lính gác
Đứng im như chết lâu rồi!

Con bé nhay nhay vú mẹ
Bàn tay nhỏ bé mân mê
Chum chúm môi hồng nở hé
Chói chang nắng lửa trưa hè

Có gì cay cay trong mắt
Có gì mằn mặn trên môi…
Không, không thể là nước mắt!
Cắn răng, quyết giữ cuộc đời!

Vụt hiện những ngày kháng chiến
Giành từng góc ruộng bờ ao
Vụt hiện những ngày trên bến
Vẫy khăn anh bước xuống tàu!

Chúng muốn em cầm dao cắt ruột
Xẻo từng thớ thịt, đường gân
Cả biển rộng trời xanh bát ngát
Của chúng ta và Tổ quốc yêu thân

Con lại khóc ngất trong tiếng thét
Đôi tay gầy cuống quýt bíu vai em
Em điên mất! Kìa, làn môi mọng ướt
Rời vú em vẫn còn nút, còn thèm!

Có nên viết, để con ta được sống
Dù một ngày, một buổi nữa rồi thôi!
Em là mẹ, lòng ai không dội sóng
Trước tình con, khi bão nổi những cơn dài

Chị cầm viết, tần ngần… môi mím chặt
Bỗng cau mày, ôm vú, mắt rưng rưng
Cán viết rời tay lăn tròn xuống đất
Dấu răng con trên đầu vú tím bầm!

Chị bỗng giật mình nhìn con trông nuối
Đôi mắt con như hờn dỗi, nghẹn ngào
Con không nói, nhưng chị nghe tiếng nói:
– “Có thể nào như thế được, mẹ ơi!”

Có bóng ai về bên cạnh chị
Mào áo quen quen mắt sáng ngời
Da sém nắng, mặt buồn, nghiêm nghị:
– “Có thể nào như thế được, em ơi!”

Chị bỗng vùng lên, tưởng đang nắm tay chồng
Day dứt quá, giữa buồn, vui, mừng, giận
Lũ quỷ ập vào, dí súng bên hông
Chị vẫn ngồi nghiêm trước tờ giấy trắng

6/ Chùm tứ tuyệt cho em

Điện nhấp nháy bờ xa, sương lạnh
Mà vẫn nghe máy nổ dưới chân đèo
Chợt nhớ sắp vào mùa gieo hạt
Đêm ở quê nhà em ngủ được bao nhiêu?
(Hồ Balatông Hunggari 1977)

Đã hẹn với nhau ngày thắng giặc
Về ven rừng cũ hái phong lan
Năm năm rồi nhỉ em còn nhớ
Tết ngoài này, lòng ở Trường Sơn.
(Hà Nội 1980)

Biển nói với em về hạnh phúc
Và với anh về những chuyến đi
Đêm không tiếng sóng nằm thao thức
Biển và em nỗi nhớ tràn đầy.
(Hà Nội 1981)

Chiều mưa Sài Gòn, gió giật những cành me
Nghe bão miền Trung thương em một mình bối rối
Bao cơn bão đi qua cuộc đời con gái
Vẫn mình em chống chọi, vẫn mình em.
(Thành phố Hồ Chí Minh 1982)

Có cái gì trong nắng, nắng vàng hơn
Có cái gì trong xôn xao sóng vỗ
Anh nhìn đâu cũng thấy màu áo đỏ
Em xa rồi, tất cả nói thay em.

7/ Vô duyên

Gặp bài thơ cũ viết tặng em
Giấy đã vàng chưa đến tay người nhận
Trong đáy ba-lô, giữa bao thư bè bạn
Người đã xa rồi, thơ cũng hoá vô duyên…

8/ Miền Nam có Bác

Bác ơi, yêu Bác vô cùng,
Khi lời Bác đến giữa lòng miền Nam:
“Sông có cạn, núi có mòn,
Bắc Nam mãi mãi là con một nhà;
Miền Nam là máu thịt ta,
Càng đau thương càng tỏ ra Thành đồng.”
Miền Nam mang Bác trong lòng
Giữa bom đạn, giữa những vòng thép gai.
Bác ơi! Yêu bác vô cùng,
Miền Nam có bác: Thành đồng sắt son.

9/ Tiếng gọi mùa xuân

Hàng me thay lá xanh những con đường
Những cây bàng sân nhà đỏ rực
Bầy chim vắng lâu ngày bỗng kéo về náo nức
Thành phố lắng nghe tiếng hót trong ngần

Ôi mùa xuân ta mong đợi. Thời gian
Mang đến cho cành hoa thơm, trái ngọt
Người gieo hạt trong mưa giông và bão rớt
Biết ơn mỗi ngày chói lọi mặt trời lên

Vẫn còn đây sông Bến Nghé, dòng kênh
Đỏ bóng cờ nghĩa quân thuở ấy
Vẫn còn đây chiếc cầu mang tên “Công lý”
Và lời Anh gọi Bác buổi đi xa

Thành phố của ta, thành phố của ta
Yêu biết mấy những con đường rất trẻ
Bến Bạch Đằng, sóng vỗ thân tàu nhè nhẹ
Chuyến xa nước đầu tiên năm tháng vẫn bồi hồi

Chào những ngày đang đến ấm tin vui
Cuộc sống hồi sinh trong từng búp lá
Cuộc sống xanh trên đồng rổ bom toạ độ
Nói với mỗi người thầm kín, thiết tha

Tóc mẹ bạc rồi. Gian khổ, cách xa
Và thời gian đi qua: nỗi thuơng, nỗi nhớ
Bao giờ con về? Hàng me, xóm thợ
Vẫn từng đêm thao thức, từng đêm

Nghe trong lùm bông giấy tiếng chim
Màu hoa đỏ như màu hạnh phúc
Tưởng bầu trời này chưa từng vẩn đục
Tưởng mảnh đất này chưa nát dấu giày đinh

Có gì vui mà mắt em long lanh
Đừng hỏi nữa anh để nghe dòng sông hát
Rặng mù u và khoảng trời bát ngát
Mây trắng đùn lên từ những cánh rừng

“Nhà Bè nước chảy chia hai
Ai về Gia Định, Đồng Nai thì về…”
Bến nước, dòng sông, con đò tay vẫy
Đất chưa khô dấu chân thú, chân người

Người đã đổ mồ hôi vì những mùa vui
Ngọn khói đốt đồng, màu xanh của lúa
Ôi mảnh đất mà đời ta gắn bó
Xa nhớ, về thương mãi mãi của lòng

Chị nhìn hàng dừa, chị nhìn dòng sông
Những con sóng dập dồn như nỗi nhớ
Mẹ ơi, mẹ không còn chiều đón con trước ngõ
Nhưng ở nơi nào cũng có mẹ bên con

Ngày mai vào trận đánh hợp đồng
Chị muốn con yên lòng nghe súng nổ
Tin ở mẹ khi nhìn về thành phố
Sáng một góc trời phía nam, tim ta

…Chiều hai mươi tháng giêng, Việt cộng đánh vào Khe Sanh
Sáu ngàn thuỷ quân lục chiến Hoa Kỳ đang phản công thắng lợi
Sư đoàn 1 không vận từ An Khê đã bay ra Huế
Quảng Trị và Thừa Thiên: báo động toàn phần

Mười ngày liền, đài Sài Gòn, đài quân đội huênh hoang
Khe Sanh: Cối xay thịt khổng lồ sẽ nghiền nát sư đoàn 325 của địch
Khe Sanh: Cố gắng cuối cùng của Tướng Giáp
Quân đội đồng minh vẫn làm chủ chiến trường

Và đây nữa:
Tình hình an ninh trên toàn lãnh thổ khả quan
Nên thủ tướng cho phép đốt pháo mừng xuân trong ba ngày tết
Sài Gòn mỉm cười nghe quân thù khoác lác
Khi những chiếc trực thăng tải thuơng hối hả đi, về

Đêm nay đêm cuối cùng của năm
Thành phố bừng lên trăm dáng màu rực rỡ
Tiếng nhạc xập xình, ánh đèn xanh đỏ
Những chiếc xe rồ máy vút trên đường

Không, vẫn là cuộc sống bình thường
Của một Sài Gòn quay cuồng trong men rượu
Trong những vòng tay nồng nàn, đắm đuối
Trong thú vui và nỗi chán chường

Vẫn là một Sài Gòn lạc lõng giữa quê hương
Cố quên chiến tranh, bom rơi ngoài ngõ
Hiện tại, tương lai bao điều ấp ủ
Về đâu giữa bốn phía rào gai?

Vẫn là một Sài Gòn của tướng tá tay sai
Giàu sụ đô la, vàng và biệt thự
Họ ngồi trực thăng, đếm những xóm làng bị thiêu trong lửa
Họ cám ơn chiến tranh nuôi béo lũ diều hâu

Đêm cuối cùng của năm, họ kết toán lỗ lời
Hả hê cười trên khăng tang và nạng gỗ
Chúc mừng nhau bằng năm mười năm cũ
Họ ngắm mai vàng ước đời mãi là xuân

Vâng, vẫn là cuộc sống bình thường
Cái bình thường của biển khơi trước cơn giông tố
Của lũ trẻ mồ côi xin ăn trên hè phố
Của những Chí Hoà, Thủ Đức chật ních tù nhân

Sau những đại lộ thênh thang, những tủ kính sáng đèn
Có một Sài Gòn từ baon giờ vẫn sống
Không có tên, cái Sài Gòn khổ đau và hy vọng
Vườn Chuối, Bàn Cờ, Khánh Hội, Thủ Thiêm

Đêm cuối cùng của năm, còn chạy gạo chạy tiền
Những đôi mắt thâm quầng chỉ mong được ngủ
Nhà ổ chuột làm sao có hao trên cửa sổ
Một Sài Gòn không biết có mùa xuân

Chờ đợi gì đêm nay hỡi mẹ, hỡi em
Tiếng pháo nổ có xua đi nỗi khổ
Ôii tiếng pháo từ ngàn xưa làm cho ma quỷ sợ
Giờ chúng đốt ăn mừng lính Mỹ đến càng đông

Chờ đợi gì đêm nay những người thợ Ba Son
Thân phận tù nhân giữa vòng kìm kẹp
Những công nhân bến tàu, cán thép
Những cô thợ dệt Bà Quẹo, Bảy Hiền

Chờ đợi gì đêm nay, những thôn ấp ngoại thành
Hoả châu rơi, lính Mỹ nằm phục kích
Những thanh niên chặt ngón tay để khỏi đi quân dịch
Những người vợ lính đón chồng về trong túi ni-lông

Một ánh lửa trong đêm rung chuyển cả phố phường
Cho chế độ này tan đi. Tổng thống và cảnh sát
Một lời gọi thiêng liêng: Vì tự do độc lập
Cho mỗi người thành Phù Đổng giương lê

Ôi chỉ là giấc mơ khi con én bay về
Mang hơi ấm của mặt trời và lửa bếp
Một điều gì mơ hồ và mãnh liệt
Trên cả nỗi đau đang đến từng giờ

10/ Người con gái Sài Gòn

Đêm không ngủ. Chân trời bầm pháo sáng
Sài Gòn nghe bom nổ rất gần
Đất rung chuyển. Và ánh đèn vụt tắt
Mặt người nhoà đi trong màu đen chiến tranh

Đêm không ngủ. Ai reo chè ngoài phố
Mòn mỏi canh khuya tiếng guốc đi về
Một Sài Gòn bao năm rồi vẫn thức
Trong tiếng gầm của pháo, của xe

Đêm không ngủ. Bỗng dưng trào nước mắt
Nghe gót dày đinh đau nhức vỉa hè
Nghe nhạc trỗi một bài ca man dại
Nghe tiếng cười thác loạn, rủ rê

Chúng đang tự đốt mình trong men rượu
Trong lụa là và những cặp môi hôn
Chúng đang vui sau những giờ bắn giết
Máu Việt Nam trong túi chúng thành vàng

Ngày mai lũ chúng đi về đâu
Ôi những kẻ chỉ sống bằng tội ác!
Đêm không ngủ nghe vọng về khúc hát
Của những tháng năm, của những cuộc đời

Con sông mang tên thành phố sáng ngời
Đêm nay nữa có đưa Anh trở lại
Qua vùng trắng, con cuốc kêu khắc khoải
Người đầu sông thương nhớ kẻ cuối sông

Nằm nghe hơi thở ấm của con
Trong muôn tiếng của thời gian chảy xiết
Trong nỗi nhớ thiêu cháy từng tờ lịch
Muốn có cánh bay đến những chân trời

Con hãy ngủ ngon, mẹ không hát ru hời
Khi bom nổ và xiềng rung loảng xoảng
Hãy ngủ bình yên để mai này khôn lớn
Câu hát mẹ ru dành tiễn con lên đường

Con sẽ đi dưới hàng cau quê hương
Có cánh cò bay, có chiều ráng đỏ
Màu bùn đất ngàn năm vẫn đó
Một quê hương thực sự của mình

Hãy ngủ yên và biết đợi chờ
Hỡi những quả mìn tròn xoe có mắt
Lửa nghìn độ hãy chôn sâu, nén chặt
Cho một ngày sắt thép chảy, chúng ta qua

Hãy ngủ yên và biết đợi chờ
Hỡi khẩu súng mang nghĩa tình đồng chí
Khi đất nước thề không làm nô lệ
Nghìn gió hôm nay góp cho bão ngày mai

Mắt kẻ thù đỏ như hòn than
Đã bao lần nhói lên da thịt chị
Đã bao lần chị ôm con thủ thỉ
Nói với người xa, cũng là nói với mình

Chúng là bóng đêm che khuất bình minh
Là cái chết chúng căm thù hạnh phúc
Em sợ lắm, những ngày dài tù ngục
Còn bao lâu nữa, hở Anh?…

“Xe Mỹ cán người, bà con ơi đuổi theo”
Tiếng ai gọi vang vang đường phố
Và tiếng súng, tiếng bàn chân hối hả
– “Đánh chết tụi Mỹ đi, nợ máu chúng phải đền”

Xe cảnh sát, xe hiến binh còi hụ như điên
Không ngăn nổi làn sóng người lao tới
Những bác xích lô, cánh tay trần đen đủi
Những em nữ sinh ôm cặp, tóc rối bời

Mẹ nằm trên manh chiếu tả tơi
Vương vãi quanh mình gánh hàng bé nhỏ
Hạt bắp hạt xôi từng nuôi ta đó
Từ ngày xưa, ngày xưa…

Mãi mãi mẹ không còn quạt giấc ngủ em thơ
Mãi mãi mẹ vẫn mơ một căn phòng ấm cúng
Vuốt mắt cho mẹ hôm nay là cháu con, bè bạn
Thủ Thiêm, cầu Ông Lãnh, Thị Nghè

Quân giết người đáng nguyền rủa, hãy nghe
Nỗi căm giận của đất này cháy bỏng
Trả lại chúng ta
Trả lại chúng ta
Những cuộc đời tảo tần khuya sớm
Gạch, đá ném vào cảnh sát như mưa

Chống với hoả tiễn, dùi cui chỉ có lòng người
Áo rách toạc, mồ hôi lăn trên má
Ai ngã đó còn quát to: Đừng sợ
Anh níu xe cho em nắm tay bạn cản đường

Người bị lôi đi, mắt mở trừng trừng
– Bà con ơi, này quốc gia, độc lập!
Quằn quại trong khói cay
tay bật máu vẫn ôm ghì lấy đất
Trước lũ hung thần mang mặt nạ, không tim

Ôi phải đứng nhìn tội ác, lặng im
Nước mắt chị trào ra, chị nuốt vào mằn mặn
Sao thịt da này không là bom nổ mạnh
Sao tia mắt này không là lửa đốt xe!

Chúng sẽ vùi mẹ nơi nào, lén lút khi đêm về
Không nấm mộ và không người khóc
Chỉ có cô đơn và tủi nhục
Ôi đất mẹ nằm cũng là đất của cha ông

Khi kẻ làm ra luật pháp là bọn cướp ngồi trên xe tăng
Khi người chủ nhà không còn nhà để ở
Ôi những em gái mồ côi bới rác nuôi em và chết trong lặng lẽ
Bên những buynh đinh chọc trời và bao cát, súng liên thanh

Chúng phải trả cho ta không chỉ màu xanh
Chúng phải trả cho ta không chỉ máu và nước mắt
Đi giữa Sài Gòn trong tiếng gầm xích sắt
Nói gì với mẹ, mẹ ơi!

Bỗng nhớ một vùng quê ngoại xa xôi
Nơi đó hai muơi năm chưa bao giờ im tiếng súng
Nơi đó cây chết khô và đất thì nóng bỏng
Nơi đó người sống dưới hầm bên những hố bom

Nơi đó mẹ đã ra đi như một anh hùng
Bông huệ nở hồng như sắc cờ trên gò cao mẹ nghỉ
Nơi đó em gái thân yêu đã thành dũng sĩ
Ôi con bé năm nào đã giận chị, bỏ cơm

Củ Chi, Củ Chi… cũng bụi tầm vông, con rạch, mảnh vườn
Gang tấc đấy mà nhớ thương vời vợi
Người xa quê nghe nhiều hơn đất gọi
Biết sống thuỷ chung, sống làm thép, làm đồng

Trời xanh cao báo hiệu một cơn giông
Có tiếng tu hú kêu từ nơi nào sâu thẳm
Như trong mơ, những dãy phố dài vô tận
Dưới lửa hè rám mặt, bùng sôi

Ôi chị thèm làm sao được nói tiếng nói con người
“Tao là Việt cộng đây” trước một bầy dã thú
Anh thân yêu, giờ đang ở nơi nào súng nổ
Vì Sài Gòn, vì tất cả máu đổ ra

Ôi chị thèm được sống như hôm qua
Giặc đến, lên vành đai đánh giặc
Ngủ rất yên trong tiếng gầm đại bác
Có xóm, có làng chia vui chia đau

Sài Gòn ơi, bằng tiếng kêu ma
Lũ cú vọ muốn ghì đêm vào ngực chúng
Chúng sợ mặt trời mọc lên
từ những hẻm nghèo nước đọng
Chúng sợ đốm than hồng ta ấp ủ kiên trinh

Chúng sục sạo, chúng tìm
điều bí mật không tên
Thành phố không một giờ yên nghỉ

Sau cánh cửa mỗi gia đình là nỗi đau vò xé
Ngày mai ai bị giết? Ngày mai ai vào tù?

Lửa rồi soi rõ mặt kẻ thù
Lửa rồi đốt những phi trường chất đầy bom xăng đặc
Và những buynh đinh, những buynh đinh tội ác
Ôi người giữ lửa không tên, người giữ lửa cho đời…

Một số tác phẩm của Giang Nam khác

Ngoài các bài thơ của Giang Nam thì ông còn sáng tác văn xuôi với các tác phẩm nổi bật sau:

1/ Vở kịch cô giáo

Đây là câu chuyện kể về cô giáo trẻ tận tâm, hết lòng vì học sinh và công việc giảng dạy. Trong một lần tổ chức buổi diễn kịch tại trường, cô đã chọn một vở kịch có nội dung giáo dục, nhân văn để học sinh tham gia.

Trong quá trình chuẩn bị, cô giáo phải đối mặt với nhiều khó khăn từ việc thiếu thốn cơ sở vật chất đến sự thiếu quan tâm của một số người. Tuy nhiên, với lòng nhiệt huyết và tình yêu nghề, cô đã cùng các em học sinh vượt qua mọi thử thách, thành công trong buổi diễn và truyền tải được thông điệp ý nghĩa về cuộc sống và nhân cách.

Câu chuyện không chỉ ca ngợi tinh thần cống hiến của giáo viên mà còn khắc họa tình yêu thương và sự đoàn kết trong môi trường học đường.

2/ Người giồng tre

Xem thêm : Tổng hợp các phẩm tiêu biểu của Kim Lân

Câu chuyện kể về một người nông dân già sống trong ngôi làng nhỏ, ông đã dành cả cuộc đời để trồng tre. Ông tin rằng tre không chỉ là nguồn tài nguyên quan trọng mà còn là biểu tượng của sự kiên cường và dẻo dai.

Qua nhiều năm tháng, người nông dân kiên trì trồng và chăm sóc những bụi tre, bất chấp thời tiết khắc nghiệt và khó khăn.

Câu chuyện không chỉ tôn vinh tinh thần lao động bền bỉ mà còn gửi gắm thông điệp về tình yêu thiên nhiên và tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường sống.

3/ Trên tuyến lửa

Trên tuyến lửa viết về cuộc sống, công việc của những người lính và công nhân xây dựng tuyến đường trên tuyến đầu chiến trường. Họ phải đối mặt với bom đạn, hiểm nguy và những khó khăn thiếu thốn nhưng vẫn kiên cường và quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.

Câu chuyện tập trung vào sự đoàn kết và tinh thần bất khuất của các nhân vật, những người sẵn sàng hy sinh vì mục tiêu chung.

Tác phẩm không chỉ tôn vinh tinh thần anh dũng mà còn thể hiện lòng yêu nước và sự cống hiến của những con người bình dị trong thời chiến.

Lời kết

Thơ Giang Nam để lại dấu ấn riêng biệt, sâu đậm trong nền văn học Việt Nam. Các tác phẩm của ông gắn liền với cuộc kháng chiến chống Mĩ, giàu cảm xúc và tinh thần nhân đạo. Giang Nam không chỉ là nhà thơ của thời chiến mà còn là người thể hiện được vẻ đẹp của tình yêu, cuộc sống qua từng câu chữ.

 

Nguồn: https://vanthovietnam.com
Danh mục: Tác phẩm tiêu biểu