Tổng hợp các tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Đình Thi

Tác phẩm Nguyễn Đình Thi đa dạng ở nhiều thể loại thơ ca, truyện ngắn, nhạc kịch, phê bình văn học,…Với tài ba tuyệt trần, ông để lại cho nền văn học nước nhà vô số tuyệt tác. Các tác phẩm của ông thường mang đậm tính nhân văn, tinh thần yêu nước và sự lạc quan.

Nguyễn Đình Thi là tác giả của tác phẩm nào?

Những tác phẩm của Nguyễn Đình Thi rất đa dạng, chia thành nhiều thể loại như văn học, thơ ca, nhạc kịch, phê bình văn học,…Chúng bao gồm:

Bạn đang xem: Tổng hợp các tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Đình Thi

Triết luận

• Triết học nhập môn
• Triết học Kant
• Siêu hình học
• Triết học Descartes

Truyện, văn xuôi

• Xung kích
• Thu đông năm nào
• Bên bờ sông Thao
• Cái Tết của mèo con
• Vào lửa
• Mặt trận trên cao
• Vỡ bờ

Tiểu luận

• Mấy vấn đề văn học
• Công việc của người viết tiểu luận

Thơ

• Người tử sĩ
• Bài thơ Hắc Long
• Dòng sông trong xanh
• Tia nắng
• Tập thơ Trong cát bụi – 1992
• Tập thơ Sóng reo – 2001
• Đất nước
• Việt Nam quê hương ta
• Lá đỏ

Kịch

• Con nai đen
• Hoa và Ngần
• Rừng trúc
• Người đàn bà hóa đá
• Cái bóng trên tường
• Hòn cuội

Nhạc

• Người Hà Nội
• Diệt phát xít

Triết luận

• Triết học nhập môn
• Triết học Kant
• Siêu hình học
• Triết học Descartes

Truyện, văn xuôi

• Xung kích
• Thu đông năm nào
• Bên bờ sông Thao
• Cái Tết của mèo con
• Vào lửa
• Mặt trận trên cao
• Vỡ bờ

Tiểu luận

• Mấy vấn đề văn học
• Công việc của người viết tiểu luận

Thơ

• Người tử sĩ
• Bài thơ Hắc Long
• Dòng sông trong xanh
• Tia nắng
• Trong cát bụi
• Sóng reo
• Đất nước
• Việt Nam quê hương ta
• Lá đỏ

Kịch

• Con nai đen
• Hoa và Ngần
• Rừng trúc
• Người đàn bà hóa đá
• Cái bóng trên tường
• Hòn cuội

Nhạc

• Người Hà Nội
• Diệt phát xít

Nguyễn Đình Thi (1924 – 2003) là một nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch và nhà phê bình văn học nổi tiếng tại Việt Nam. Ông còn được biết đến như gương mặt tiêu biểu của văn học cách mạng và có nhiều đóng góp to lớn trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.

Các tác phẩm của Nguyễn Đình Thi mang tính hiện thực và cách mạng. Ông thường khai thác đề tài chiến tranh, từ đó bộc lộ tình yêu quê hương đất nước của mình.

Dù viết ở thể loại nào thì Nguyễn Đình Thi cũng giữ được chát thơ và sự tinh tế trong ngôn ngữ. Văn phong của ông giàu hình ảnh, nhạc điệu cùng cảm xúc. Ông có khả năng dùng ngôn từ giản dị nhưng sâu sắc để miêu tả cảnh vật, con người.

Những tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Đình Thi

Những tác phẩm hay của Nguyễn Đình Thi xuất hiện ở nhiều thể loại khác nhau. Dưới đây là thông tin chi tiết giúp bạn hiểu hơn về sự nghiệp sáng tác của Người nghệ sĩ đa tài này.

Thơ

Dưới đây là 10 bài thơ tiêu biểu của ông:

1/ Đất nước

Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy.

Mùa thu nay khác rồi
Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre phấp phới
Trời thu thay áo mới
Trong biếc nói cười thiết tha!
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa

Nước chúng ta
Nước những người chưa bao giờ khuất
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về!
Ôi những cánh đồng quê chảy máu
Dây thép gai đâm nát trời chiều
Những đêm dài hành quân nung nấu
Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu.
Từ những năm đau thương chiến đấu
Đã ngời lên nét mặt quê hương
Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu
Đã bật lên những tiếng căm hờn

Bát cơm chan đầy nước mắt
Bay còn giằng khỏi miệng ta
Thằng giặc Tây, thằng chúa đất
Đứa đè cổ, đứa lột da…

Xiềng xích chúng bay không khoá được
Trời đầy chim và đất đầy hoa
Súng đạn chúng bay không bắn được
Lòng dân ta yêu nước thương nhà!

Khói nhà máy cuộn trong sương núi
Kèn gọi quân văng vẳng cánh đồng
Ôm đất nước những người áo vải
Đã đứng lên thành những anh hùng.

Ngày nắng đốt theo đêm mưa dội
Mỗi bước đường mỗi bước hy sinh
Trán cháy rực nghĩ trời đất mới
Lòng ta bát ngát ánh bình minh.

Súng nổ rung trời giận dữ
Người lên như nước vỡ bờ
Nước Việt Nam từ máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng loà.

2/ Mùa thu vàng

Nào ai biết việc đời đưa rất lạ
Tôi đến một nơi gió núi xôn xao
Trong rừng sâu triền miên xa tất cả
Như đã về đây từ một thuở nào

Tôi đi mãi vào ngàn thông rợp bóng
Như đi sang một cõi khác nào rồi
Quên hết cả chỉ thấy trời xanh rộng
Và mùa thu im lặng ở quanh tôi

Đã có mùa xuân đời tôi không nhỉ
Và đã có không cả một mùa hè
Tôi chỉ nhớ đã đi nhiều mê mải
Năm tháng đêm ngày theo một ánh xa

Và hôm nay một mình trên đất lạ
Tôi chợt nhận ra đã tới mùa thu
Bao nhiêu chuyện tôi không còn nhớ nữa
Với cả bao nhiêu nét mặt đã mờ

Tôi nhìn lại tất cả chìm nhòa hết
Rồi sương tan dần ánh sáng lặng trong
Cho tôi nhìn về mãi xa xa tít
Bỗng nhiên tôi thấy rõ một bờ sông

Bóng áo vải thô một cô gái nhỏ
Hàng trẩu cao đường đỏ lá vàng hoe
Em tiễn anh lính đi nơi đạn lửa
Môi run run em chúc có ngày về

Em gái ơi tôi vẫn đây còn sống
Còn em bây giờ ở nơi đâu
Bao nhiêu nước đã trôi bao nhiêu sóng
Nơi dòng sông xanh in bóng núi cao

Ôi mùa thu hôm nay nghiêng cánh vàng
Đưa tôi bay về nơi nguồn tìm em.

3/ Nhớ

Ngôi sao nhớ ai mà sao lấp lánh
Soi sáng đường chiến sĩ giữa đèo mây
Ngọn lửa nhớ ai mà hồng đêm lạnh
Sưởi ấm lòng chiến sĩ dưới ngàn cây

Anh yêu em như anh yêu đất nước
Vất vả đau thương tươi thắm vô ngần
Anh nhớ em mỗi bước đường anh bước
Mỗi tối anh nằm mỗi miếng anh ăn

Ngôi sao trong đêm không bao giờ tắt
Chúng ta yêu nhau chiến đấu suốt đời
Ngọn lửa trong rừng bập bùng đỏ rực
Chúng ta yêu nhau kiêu hãnh làm người

4/ Người tử sĩ

Mũ sắt mờ trong sương phủ
Anh nằm yên như ngủ say
Máu thấm đầy manh áo cũ
Nửa đường anh ngã xuống đây

Để anh trên sườn núi vắng
Không biết có bao giờ trở lại
Một ngày về tìm anh ở đâu
Giữa rừng nghìn lối cỏ lau

Nắm súng chào anh lần cuối
Chúng tôi lại đi mê mải
Nắng lên nhuộm đỏ hàng cây
Véo von những tiếng chim rừng.

5/ Lá đỏ

Gặp em trên cao lộng gió
Rừng lạ ào ào lá đỏ

Em đứng bên đường như quê hương
Vai áo bạc quàng súng trường.

Đoàn quân vẫn đi vội vã
Bụi Trường Sơn nhoà trời lửa.

Chào em, em gái tiền phương
Hẹn gặp nhau nhé giữa Sài Gòn.

Em vẫy cười đôi mắt trong.

6/ Quê Hương Việt Bắc

Hoa lau phơ phất quấn chân
Gió cháy mặt người chiến sĩ
Rời đồng bằng lên rừng núi
Ta đi đã mấy mùa xuân

Sơn La những lũng đầy sơng
Những đồi vàng hoe lúa chín
Những buổi rời tay bịn rịn
Châu đi quấn quýt bờ mương

Còn đâu những bản mường yêu dấu
Giặc đến trời hoang đất ngập tro
Nhớ bước lui quân lòng rỏ máu
Ôi nắm xôi bà cụ Thái cầm cho

Lòng ta vẫn ở trên Tây Bắc
Những đêm thao thức tiếng từ quy
Ta khóc hờn căm thề giết giặc
Sông Đà ơi ta sẽ trở về

Từ những ngày đầu non nớt ấy
Ta đã đi – đi tới không ngừng
Trên những con đường đầy lửa cháy
Lòn ta nặng nghĩa quê hương

Lòng ta không ngừng ca hát
Ôi những núi chàm sáng ngời
Ta yêu những rừng Việt Bắc
Nơi ta khôn lớn lên người

Quê hương ta núi sông lộng lẫy
Mỗi lần vùng dậy lại đẹp hơn
Mỗi tấc đất ngày đêm bỏng giẫy
Mỗi lòng người như nước suối trong

Cao Bằng đèo lên cao vút
Mây trắng gọi người đi xa
Ta đạp quân thù ngã gục
Ta chào thế giới về ta

Lạng Sơn rừng hồi lộng gió
Đêm đêm vang tiếng cọp gầm
Sông Kỳ Cùng ào ào sóng đổ
Những ngày mải miết hành quân

Sông Thoa hiền từ cuộn đỏ
Ta về chiến thắng huy hoàng
Chị lái đò cười đon đả
Chào anh bộ đội sang ngang

Ta yêu những dòng sông Việt Bắc
Đã bao lần tiễn bước quân đi
Đã bao lần đục ngầu máu giặc
Những bờ sông kể chuyện thầm thì

Ta yêu những buổi trưa đầm ấm
Em bé trồng rau đuổi lũ gà
Ta yêu những nẻo đường thêu nắng
Chưa bao giờ đẹp như bây giờ

Đất nghèo càng chắt chiu yêu quý
Củ mài Yên Bái sắn Tuyên Quang
Gian khổ đã nuôi lòng chiến sĩ
Ta yêu bà mẹ Mán Cao Lan

Còn đây mãi sông Lô sông Chảy
Đại bác gầm lên tiếng tự hào
Lửa Phố Ràng, phố Lu còn cháy
Bến Bình Ca sóng vỗ xôn xao

Ta tới núi xanh và suối bạc
Ngang trời Tam Đảo đứng nghiêng nghiêng
Ôi Cao Vân, Phú Minh, Quảng Nạp
Trái tim ta đập ở Thái Nguyên

Mỗi tảng đá gốc cây bờ cỏ
Như thiêng liêng phơ phất bóng cờ
Ta đã tìm cây đa lịch sử
Hòn đất chôn rau nước Cộng hoà

Một nhà sàn đơn sơ vách nứa
Bốn bên suối chảy cá bơi vui
Đêm đêm cháy hồng lên bếp lửa
Ánh đèn khuya còn sáng trên đồi

Nơi đây sống một người tóc bạc
Người không con mà có triệu con
Nhân dân ta gọi Người là Bác
Cả đời người là của nước non

Việt Bắc quê hương ta sáng chói
Đất tự do của những anh hùng
Chim bay rợp trời mây rộng rãi
Quân đi rung chuyển những sông rừng

Bàn tay trắng ta giằng lấy súng
Chân không giầy đạp nát đồn Tây
Trong áo rách lòng ta có Đảng
Giữa nghìn dông bão chẳng lung lay

Người chiến sĩ bước đi phơi phới
Nắng mưa Việt Bắc đã vàng người
Chiều chiều ca hát quê hương mới
Mỗi bước đi lòng một thắm tươi.

7/ Tia nắng

Như bông hồng tươi đỏ
Em cho đời anh buổi sớm không ngờ

Trong mây sáng dịu dàng
Em như trăng vàng bay đêm thu

Anh cầm tay em đặt lên cánh tay anh
Đêm tháng bảy muôn chùm sao như những đàn ong

8/ Một khoảng trời xanh

Một khoảng trời xanh kia
Không phải chuyện đùa

Bão điên cuồng muốn dập tắt mọi ánh đèn trong ta
Lớp lớp mây đen đùn lên đe doạ
Những cơn lốc cuốn bụi rác bay mù
Hắt vào chúng ta

Có một khoảng trời xanh kia
Đâu phải chuyện đùa

9/ Áng mây xưa

Tháng chạp phương Nam nắng dãi
Trông vời đâu áng mây xưa
Nơi núi thẳm em nằm lại
Chiều cuối năm sương gió mờ

10/ Việt Nam quê hương ta

Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều
Quê hương biết mấy thân yêu
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau
Mặt người vất vả in sâu
Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn

Đất nghèo nuôi những anh hùng
Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên
Đạp quân thù xuống đất đen
Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa
Việt Nam đất nắng chan hoà
Hoa thơm quả ngọt bốn mùa trời xanh
Mắt đen cô gái long lanh
Yêu ai yêu trọn tấm tình thuỷ chung

Đất trăm nghề của trăm vùng
Khách phương xa tới lạ lùng tìm xem
Tay người như có phép tiên
Trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ

Nước bâng khuâng những chuyến đò
Đêm đêm còn vọng câu hò Trương Chi
Đói nghèo nên phải chia ly
Xót xa lòng kẻ rời quê lên đường

Ta đi ta nhớ núi rừng
Ta đi ta nhớ dòng sông vỗ bờ
Nhớ đồng ruộng, nhớ khoai ngô
Bũa cơm rau muống quả cà giòn tan…

Tiểu thuyết & Truyện ngắn

Nguyễn Đình Thi đã để lại các tập tiểu thuyết và truyện ngắn sau:

1/ Xung Kích

Xung Kích xoay quanh các nhân vật chính như Trung đoàn trưởng Lưu, Chính trị viên Tư Mã và các chiến sĩ trong đơn vị, thể hiện tinh thần anh dũng và ý chí kiên cường của họ. Tác phẩm miêu tả chân thực những khó khăn, gian khổ trên chiến trường, cũng như tình đồng đội và tình yêu quê hương của các chiến sĩ.

2/ Mặt trận trên cao

Mặt trận trên cao viết về những người lính phòng không – không quân, những người chiến đấu dũng cảm để bảo vệ bầu trời miền Bắc. Tiểu thuyết khắc họa cuộc sống, tâm tư, và những trận chiến ác liệt của các phi công và binh lính, qua đó thể hiện tinh thần anh dũng, ý chí kiên cường và sự hy sinh vì tổ quốc.

Tác phẩm cũng làm nổi bật tình đồng đội, lòng yêu nước và khát vọng hòa bình của những con người trên mặt trận chống ngoại xâm.

3/ Vỡ bờ

Xem thêm : Tổng hợp thơ và các tác phẩm tiêu biểu của Hữu Thỉnh

Vỡ bờ gồm 2 tập mô tả bối cảnh xã hội Việt Nam vào những năm 1930-1945, khi cuộc kháng chiến chống Pháp và phong trào cách mạng lan rộng. Câu chuyện xoay quanh những nhân vật thuộc nhiều tầng lớp khác nhau, từ người nông dân, công nhân đến trí thức và cả những người trong giai cấp thống trị.

Tác phẩm miêu tả sự chuyển biến sâu sắc trong xã hội và tâm thức của người dân Việt Nam, khi họ dần nhận ra sự bất công và áp bức, dẫn đến việc đứng lên đấu tranh giành độc lập.

4/ Chiều mưa trước cửa

Chiều mưa trước cửa là truyện ngắn kể về một buổi chiều mưa buồn, gợi lên những kỷ niệm và cảm xúc trong lòng nhân vật chính. Câu chuyện tập trung vào những khoảnh khắc bình dị nhưng đầy tâm trạng, khi mưa làm tăng thêm nỗi buồn và sự cô đơn. Nhân vật chính, trong sự tĩnh lặng của mưa, suy ngẫm về cuộc sống, những biến đổi xã hội và mối quan hệ giữa con người với nhau.

5/ Người mẹ

Người mẹ là truyện ngắn xúc động viết về một người mẹ đơn thân, sống trong hoàn cảnh khó khăn và nghèo khó. Bà làm việc vất vả để nuôi con trai duy nhất của mình, hy vọng anh có thể học hành và có tương lai tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, khi con trai lớn lên và trở thành một chiến sĩ cách mạng, anh bị bắt giam và tra tấn. Bà mẹ, dù rất đau khổ, vẫn kiên cường và tự hào về con, tin rằng anh đang chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp.

Nhạc Kịch

Các tác phẩm kịch nổi tiếng của Nguyễn Đình Thi gồm:

1/ Người Hà Nội

Đây là vở kịch nổi tiếng về cuộc sống và tinh thần của người dân Hà Nội trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Vở kịch tập trung vào những nhân vật thuộc nhiều tầng lớp khác nhau, từ những người công nhân, trí thức đến người dân thường, tất cả đều chung lòng vì mục tiêu bảo vệ thành phố và đất nước.

Các nhân vật phải đối mặt với nhiều thử thách, hy sinh và gian khổ nhưng họ vẫn giữ vững tinh thần kiên cường và lòng yêu nước. Qua câu chuyện, Nguyễn Đình Thi thể hiện sự đoàn kết và quyết tâm của người dân Hà Nội, cũng như tinh thần bất khuất trước kẻ thù xâm lược.

2/ Rừng trúc

Rừng trúc xoay quanh cuộc đời và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ (Quang Trung). Vở kịch tập trung vào những giai đoạn quan trọng trong cuộc chiến chống lại quân Thanh xâm lược, đặc biệt là chiến thắng lừng lẫy tại trận Ngọc Hồi – Đống Đa.

Thông qua hình ảnh Nguyễn Huệ, vở kịch khắc họa tinh thần yêu nước, tài năng quân sự và quyết tâm bảo vệ đất nước của ông.

3/ Con nai đen

Con nai đen kể về cuộc đời của một nhân vật mang hình ảnh con nai, tượng trưng cho sự ngây thơ, vô tội và thuần khiết. Câu chuyện xoay quanh sự đấu tranh của nhân vật chính, người phải đối mặt với những thách thức và cám dỗ trong xã hội.

Vở kịch phản ánh mâu thuẫn giữa những giá trị đạo đức và sự thối nát của xã hội, đồng thời làm nổi bật sự dũng cảm và kiên định của nhân vật chính trong việc giữ gìn nhân cách và phẩm giá.

Lời kết

Các tác phẩm Nguyễn Đình Thi đều giàu hình ảnh với ngôn ngữ trong sáng, có tính nhạc điệu cao. Ông nổi bật với khả năng diễn đạt sâu sắc, tinh tế các vấn đề xã hội, chính trị cũng như cảm xúc của con người. Bài thơ Đất nước và Mùa thu mới là hai tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Đình Thi.

Nguồn: https://vanthovietnam.com
Danh mục: Tác phẩm tiêu biểu